Nadleśnictwo położone jest w mezoregionie Kotliny Gorzowskiej. Stanowi ona część Pradoliny Toruńsko – Eberswaldzkiej, położoną pomiędzy ujściem Warty do Odry na zachodzie a okolicami Obornik, Czarnkowa, Trzcianki na wschodzie. Długość kotliny wynosi 120 km, a szerokość do 35 km. Kotlina powstała z połączenia dolin Warty i Noteci. Rzeki te łączą się w środkowej części kotliny pod Santokiem. W części wschodniej dzieli je szerokie międzyrzecze, zbudowane z piasków glacjofluwialnych, na powierzchni których uformowały wały wydmowe.

Morfologia i budowa geologiczna omawianego obszaru zostały wykształcone około 10-12 tysięcy lat temu, podczas ostatniego zlodowacenia północnopolskiego (bałtyckiego) jak również w wyniku procesów postglacjalnych działających po jego ustąpieniu. Stąd pochodzi różnorodność form krajobrazowych spotykanych na obszarze nadleśnictwa. Efektem działalności lodowca są m. in. rozległe równiny sandrowe powstałe w wyniku akumulacji piasków i żwirów spływających z topniejącego lodowca; pasy wydm, a także bagna, torfowiska, jeziora, rzeki i strumienie.

Obszar nadleśnictwa zaliczyć należy do terenów nizinnych. Najwyższym punktem na omawianym terenie jest wzniesienie usytuowane w oddziale 664 w południowo-zachodniej części nadleśnictwa a wysokość mierzona w tym miejscu wynosi 78,9 m n.p.m.

W Nadleśnictwie Potrzebowice wyróżniono 17 typów gleb. Dominują typy gleb z działu gleb autogenicznych to znaczy gleb, których powstanie i właściwości związane są z równorzędnym oddziaływaniem skał macierzystych i roślinności. Są to gleby rdzawe i bielicowe, zajmujące około 96 % powierzchni ekosystemów leśnych.

Obszar nadleśnictwa jest położony w zlewni Noteci. Jej największymi na tym obszarze dopływami są Miała (Miałka), Gulczanka oraz Człopia (zwana też Człapia lub Hamerka). W zasięgu terytorialnym nadleśnictwa zlokalizowane są dwadzieścia trzy jeziora, z których największymi są Białe i Wielkie. Ponadto występują tu, zarówno sztuczne jak i naturalne, niewielkie zbiorniki wodne zajmujące areał ponad 100 ha. Tutejsze warunki klimatyczne charakteryzuje bardzo mała ilość opadów i okresowe susze. W okresie wegetacyjnym (od początku kwietnia do końca września) notuje się około 360 mm opadów.

Rzeka Miałka jest urokliwym miejscem spływów kajakowych (fot. Marta Durejko)

Z budową geologiczną ściśle związane są szata roślinna i świat zwierzęcy, tworzące razem całą gamę przeróżnych ekosystemów. Dla nas, leśników, najważniejsze to ekosystemy leśne i związane z nimi ekosystemy łąk śródleśnych i stref ekotonowych (specyficzne partie drzewostanów, znajdujące się na przejściu pomiędzy lasem i krajobrazem otwartym lub na przejściu pomiędzy różnymi drzewostanami we wnętrzu kompleksów leśnych). W naszym nadleśnictwie dominują siedliska borowe, z sosną jako gatunkiem panującym. Są to siedliska ubogie pod względem ilości występujących tutaj gatunków, jednak bardzo ciekawe i fascynujące.

Szata roślinna ekosystemu leśnego to nie tylko drzewa. Krzewy i rośliny runa to ważne jego elementy składowe. Na naszym terenie występuje wiele gatunków gatunków podlegających ochronie gatunkowej. Najciekawsze to bluszcz pospolity, barwinek pospolity, widłaki, rosiczka okrągłolistna, grążel żółty, grzybień biały, mącznica lekarska, paprotka zwyczajna, parzydło leśne. Stanowiska występowania tych roślin chroni się u nas czynnie, a więc nie prowadzi się tu prac gospodarczych, mogących je zniszczyć. Chronione są także najokazalsze egzemplarze drzew w ramach pomników przyrody.

Lasy nadleśnictwa są bogate w grzyby. Podgrzybki, borowiki, maślaki, kozaki występują w lasach powszechnie, a w niektórych latach ich wysyp jest wyjątkowo duży.

Świat zwierzęcy lasów jest równie bogaty, jak roślinny. Gromada ssaków reprezentowana jest przez podstawowe gatunki łowne: jelenia, sarnę, dzika, zająca, lisa, jenota, borsuka, kunę, norkę, tchórza. Z ciekawszych zwierząt chronionych odnotowano występowanie bobra i wydrę. Ptaki reprezentowane są przez wiele gatunków rzadkich i zagrożonych, takich jak: bąk i bączek, bociany biały i czarny, błotniaki, dzięcioła czarnego, średniego, skowronka borowego i polnego, muchołówkę małą i białoszyją. Pojawiają się u nas także bielik a także kania ruda i czarna.

Z gromady gadów w naszym nadleśnictwie można spotkać jaszczurkę zwinkę i żyworodną, padalca oraz zaskrońca. Z płazów występują m.in. traszki, ropuchy, kumak i rzekotka. Z owadów m.in. tęczniki, trzmiele oraz biegacze.

 
Gniewosz plamisty jest jednym ze zwierząt chronionych występujących na terenie naszego nadleśnictwa (fot. Adam Pikuła)